Wat OpenAI over de API niet vertelt
De meeste populaire AI-tools – zoals chatbots, documentanalysesystemen, automatische e-mailgeneratie, code-assistenten, enz. – zijn gebouwd op OpenAI’s API. Denk bijvoorbeeld aan tools die gebruikmaken van modellen als GPT-4, GPT-4o, of andere varianten.
Op 11 maart 2025 introduceerde OpenAI een indrukwekkende reeks nieuwe functies binnen haar zogeheten Agents Platform. Deze update omvatte krachtige innovaties die de mogelijkheden van AI-integratie drastisch verbreden.
In dezelfde aankondiging bood OpenAI organisaties een ogenschijnlijk onschuldige optie: de mogelijkheid om feedback, prompts, outputs, evaluaties en andere API-gegevens met hen te delen. Het gepresenteerde doel? De AI-modellen verder verbeteren en verfijnen op basis van praktijkgebruik.
Deze ontwikkeling verdient echter meer kritische aandacht dan zij tot nu toe heeft gekregen. Hoewel OpenAI benadrukt dat deze data alleen gedeeld wordt wanneer je daar als organisatie expliciet toestemming voor geeft, blijft een fundamenteel risico bestaan: gevoelige of vertrouwelijke informatie kan onbedoeld in datasets terechtkomen die buiten de directe controle vallen.
Dit risico wordt nog groter wanneer we bedenken dat veel eindgebruikers van AI-tools zich niet eens bewust zijn van het feit dat de applicaties die zij dagelijks gebruiken, hun gegevens potentieel doorsturen naar de servers van OpenAI.
Onder de motorkap: Wat wordt er precies gedeeld?
Om het potentiële risico goed te kunnen inschatten, is het essentieel om te begrijpen welke gegevens precies gedeeld kunnen worden wanneer organisaties kiezen voor datadeling met OpenAI. Deze omvatten onder andere:
- Prompts (invoer): Alle vragen, opdrachten of verzoeken die naar het model worden gestuurd
- Gegenereerde antwoorden: De volledige output die het model produceert
- Geüploade bestanden: Documenten die worden verwerkt via de Playground of API
- Traces en API-activiteit: Loggegevens die inzicht geven in gebruikspatronen
- Evaluatiegegevens: Feedback over de kwaliteit en relevantie van modelantwoorden
OpenAI waarschuwt in haar documentatie weliswaar dat “geen vertrouwelijke of gevoelige informatie gedeeld mag worden”, maar in de praktijk blijkt deze richtlijn uiterst moeilijk te handhaven. Eén onzorgvuldig verzoek aan een AI-chatbot, één automatisch gegenereerde log, of één document dat niet adequaat is gescreend, kan voldoende zijn om persoonlijke data of bedrijfsinformatie prijs te geven.
Neem bijvoorbeeld een HR-manager die een AI-tool gebruikt om sollicitatiebrieven te analyseren, een advocaat die juridische documenten samenvat, of een financieel adviseur die marktgegevens verwerkt—in al deze scenario’s worden potentieel gevoelige gegevens blootgesteld aan het risico van onbedoeld delen.
Controle over gegevens: Een hierarchisch probleem
Een vaak onderschat aspect van deze kwestie is de vraag wie er daadwerkelijk beslissingsbevoegdheid heeft over de datadeelinstellingen. Binnen het OpenAI-platform kunnen alleen organisatie-eigenaren deze kritieke privacy-instellingen beheren. Dit creëert een potentieel gevaarlijke situatie voor grotere teams of organisaties.
Werk je met een AI-tool die de OpenAI API gebruikt? Dan ben je mogelijk niet eens op de hoogte van het feit dat deze datadeelinstellingen zijn ingeschakeld. Je dagelijkse interacties met AI-tools kunnen worden verzameld, geanalyseerd en gebruikt zonder je directe medeweten.
Een bijzonder veelzeggend detail in OpenAI’s eigen beleid is dat klanten met Zero Data Retention—een premium beveiligingsoptie—géén gebruik kunnen maken van datadeling. Dit is een impliciete erkenning van OpenAI zelf dat sommige gegevens simpelweg te gevoelig zijn om zelfs met hun eigen systemen te delen.
De concrete risico’s voor organisaties en eindgebruikers
Voor ontwikkelaars, bedrijven en individuele gebruikers die AI inzetten in hun dagelijkse workflow zijn er meerdere significante risico’s verbonden aan het (bewust of onbewust) delen van API-verkeer met OpenAI:
1. Gebrek aan transparantie
Het fundamentele probleem is dat eindgebruikers vaak volledig onwetend zijn over het feit dat hun interacties met een AI-tool potentieel worden gedeeld met een derde partij. Applicaties en tools die de OpenAI API gebruiken dragen een belangrijke verantwoordelijkheid om hierover volledige duidelijkheid te verschaffen in hun privacybeleid. Helaas blijft deze transparantie in veel gevallen achterwege.
2. Onbewuste datalekken
Zelfs wanneer een organisatie bewust kiest voor datadeling met de beste intenties—bijvoorbeeld om de modellen te helpen verbeteren—bestaat er een aanzienlijk risico dat gevoelige informatie onbedoeld wordt meegestuurd. Denk aan klantnamen, interne bedrijfsstrategieën, financiële gegevens, of persoonlijke informatie die “per ongeluk” in prompts of documenten is opgenomen.
3. Compliance-risico’s
In Europa en andere regio’s gelden strikte regelgevingen zoals de GDPR (AVG) die specifieke eisen stellen aan de verwerking van persoonsgegevens. Als je organisatie zonder expliciete toestemming persoonsgegevens deelt via een AI-tool die dataverkeer naar OpenAI stuurt, kan dit leiden tot ernstige juridische problemen en potentiële boetes. Ook sectorspecifieke regelgeving zoals HIPAA voor gezondheidszorg of financiële complianceregels kunnen worden overschreden.
4. Concurrentievoordeel in gevaar
Voor innovatieve bedrijven die AI inzetten voor strategische doeleinden bestaat een additioneel risico: de manier waarop zij AI gebruiken—zichtbaar in hun prompts en evaluatiecriteria—kan waardevolle inzichten bieden in hun bedrijfsstrategie. Het delen van deze gegevens kan onbedoeld concurrentievoordeel ondermijnen.
Praktische stappen voor gegevensbescherming
Ben je verantwoordelijk voor een AI-tool of gebruik je er eentje in jouw organisatie? Neem dan vandaag nog de volgende concrete stappen om jouw gegevens te beschermen:
- Controleer de datadeelinstellingen: Log in op het OpenAI-platform en ga na of datadeling is ingeschakeld voor jouw organisatie. Alleen organisatie-eigenaren hebben toegang tot deze instelling, dus mogelijk moet je contact opnemen met IT-beheer.
- Implementeer data-sanitatie: Ontwikkel een systematische aanpak voor het anonimiseren van alle gegevens voordat deze via de API worden verzonden. Dit is essentieel voor zowel handmatige als geautomatiseerde AI-interacties.
- Schakel datadeling uit bij gevoelige toepassingen: Voor applicaties die vertrouwelijke informatie verwerken, is het raadzaam om datadeling volledig uit te schakelen, ongeacht de potentiële voordelen voor modelverbetering.
- Update je privacybeleid: Zorg dat gebruikers van jouw AI-tools precies weten welke gegevens worden verzameld, hoe deze worden gebruikt, en of ze worden gedeeld met derde partijen zoals OpenAI.
- Train personeel: Zorg dat iedereen die AI-tools gebruikt binnen je organisatie zich bewust is van de potentiële risico’s en weet hoe gevoelige informatie te vermijden in hun interacties.
Balanceren tussen innovatie en databeveiliging
De OpenAI API vormt onmiskenbaar het fundament van een groot deel van de huidige generatieve AI-markt. De kracht en flexibiliteit die het biedt, hebben de deur geopend naar ongekende innovatiemogelijkheden. Maar met die kracht komt ook een onvermijdelijke verantwoordelijkheid—voor ontwikkelaars, organisaties én eindgebruikers.
De centrale boodschap is duidelijk: Als jouw AI-tool data deelt met OpenAI, moet je 100% zeker zijn dat er geen gevoelige informatie tussen zit die jou, je organisatie of je klanten kan schaden.
In het huidige digitale landschap, waar data steeds meer wordt erkend als een van de meest waardevolle bedrijfsmiddelen, geldt meer dan ooit: transparantie en controle over datastromen zijn geen luxe maar een absolute noodzaak.
Door voorzichtig en bewust om te gaan met de privacyaspecten van AI-implementatie, kunnen organisaties blijven profiteren van de enorme voordelen die deze technologie biedt, zonder onnodige risico’s te nemen met hun meest waardevolle gegevens.
Tot slot: Een oproep tot bewustzijn
AI-technologie evolueert in een adembenemend tempo, en het is begrijpelijk dat de focus vaak ligt op de indrukwekkende nieuwe mogelijkheden die elke update met zich meebrengt. Maar als verantwoordelijke gebruikers van deze technologie hebben we de plicht om niet alleen te kijken naar wat AI kan doen, maar ook naar welke prijs we daar mogelijk voor betalen in termen van dataprivacy en -veiligheid.
Door kritische vragen te stellen, instellingen regelmatig te controleren, en een proactieve houding aan te nemen ten aanzien van gegevensbescherming, kunnen we ervoor zorgen dat AI een kracht blijft voor positieve verandering—zonder dat we daarbij onze digitale soevereiniteit opgeven.